Gwarancja jakości produktów

Kupując jakikolwiek towar liczymy na to, że otrzymamy go w odpowiedniej jakości. Ale teoria nie zawsze ma swoje pokrycie w praktyce. Spraw spornych jest sporo, a konsumenci mają do dyspozycji dwa niezależne od siebie środki ochrony. Jednym z nich jest stwierdzenie niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, a drugim – gwarancja komercjalna.

Konsument, czyli osoba fizyczna, która nabywa daną rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą, nabywając towar konsumpcyjny może znaleźć ochronę w przepisach ustawy z 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. Aktualne uregulowania Kodeksu cywilnego są możliwe do zastosowania jedynie w obrocie profesjonalnym, czyli takim, który dotyczy umów sprzedaży zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami. Jak to się ma do okien? Obrót profesjonalny to sprzedaż okien przez producenta, ale jedynie podmiotom, które zajmują się ich dalszą odsprzedażą – na przykład partnerom czy przedstawicielom handlowym. W tym miejscu tworzą się konflikty, gdyż okna od producenta do konsumenta, który będzie te okna użytkował, przechodzą dość długą drogę. Powstaje bowiem wiele nieprawdziwych przekonań i kwestii spornych, szczególnie w kwestii dotyczącej odpowiedzialności za niewystarczającą jakość produktu.

Czym jest gwarancja jakości?

Producenci i sprzedawcy bardzo często posługują się sformułowaniem „gwarancja jakości”, które jednak wydaje się mieć znaczenie bardziej marketingowe niż faktycznie jakościowe. Pojęcie gwarancji różnorako rozumieją strony zawieranych umów – co innego ma na myśli sprzedawca, a co innego klient, który kupuje okna. Jednym ze źródeł nieporozumień jest niewłaściwe rozumienie gwarancji przez sprzedawców, którzy są przekonani, że gwarancja producenta udzielona przez niego sprzedawcom, przenosi się bezpośrednio na kupujących okna. W obrocie profesjonalnym gwarancja jakości to tak naprawdę dodatkowe klauzule umowne. Kupujący uzyskuje w nich oddzielne zapewnienie dotyczące jakości sprzedawanej rzeczy. Skutki prawne określa Kodeks cywilny. Znajduje się w nim zapis, że w przypadku, gdy kupujący otrzyma od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości sprzedawanej rzeczy, w razie wątpliwości to wystawca dokumentu (czyli de facto sprzedawca) zobowiązany jest do usunięcia wady fizycznej lub dostarczenie w zamian za uszkodzony towar towaru wolnego od wad. Oczywiście, pod warunkiem, że wady te ujawnia się przed terminem upłynięcia gwarancji.            

Dwa rodzaje gwarancji regulowanej przepisami

Przepisy, które regulują gwarancję jakości, rozróżniają dwa rodzaje gwarancji. Pierwsza to gwarancja handlowa, czyli udzielana przez sprzedawcę. Druga to gwarancja fabryczna, czyli udzielana przez producenta. W przepisach Kodeksu cywilnego regułą jest gwarancja pierwsza, a wyjątkiem druga. Natomiast w praktyce jest zupełnie odwrotnie. Roszczenia z tytułu gwarancji fabrycznej powinny być kierowane wprost do wytwórcy, natomiast dokument gwarancyjny jest zobowiązaniem sprzedawcy wobec kupującego. Zawsze pierwszym uprawnionym do gwarancji jest kupujący. Uprawnienia takie mogą jednak przejść na osobę trzecią – w tym celu trzeba wydać jej ważny dokument gwarancyjny na okaziciela. Jeśli ma to być gwarancja imienna, przejście takich uprawnień może nastąpić tylko w ramach cesji albo sukcesji ogólnej.

Czemu służy gwarancja?

Celem gwarancji jest przede wszystkim ochrona kupującego. Jeśli towar ma wady lub podczas jego funkcjonowania okazuje się, że pomimo obietnic producenta towar jest niższej jakości, kupujący nie powinien być stratny. Gwarancja obejmuje dwie kwestie. Po pierwsze, zapewnia sprawne i prawidłowe funkcjonowanie przedmiotu sprzedaży. I po drugie, określa warunki odpowiedzialności gwaranta.  Jeśli sprzedawca udziela na piśmie gwarancji, ma obowiązek w przypadku wątpliwości naprawić wady lub dostarczyć kupującemu towar bez wad.

Czym jest gwarancja komercjalna?

W ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej możemy też znaleźć zapis dotyczący gwarancji komercjalnej, nazywanej tez gwarancją europejską. Ustawa ta przyjmuje swobodę gwaranta, jeśli chodzi o kształtowanie treści samego dokumentu gwarancji. Gwarancja komercjalna nie jest obligatoryjna, czyli gwarant może, ale nie musi jej wystawić. Gwarant sam może decydować, czy udziela konsumentom gwarancji na swoje produkty. Co więcej, może tez określić jej zakres i treść jak choćby liczbę napraw, adresy serwisów czy warunki w jakich odbywa się wymiana sprzętu na nowy. Choć gwarancja komercjalna daje sporo swobody sprzedającemu, nie wyłącza i nie ogranicza uprawnień kupującego, które wynikają z niezgodności towaru z umową. Gwarancja komercjalna powinna być sformułowana w języku polskim w sposób jasny, czytelny i nie budzący wątpliwości co do jej poszczególnych zapisów. Klient powinien też wiedzieć, że udzielenie gwarancji komercjalnej nie powinno wiązać się z żadną dodatkową opłatą – jeśli sprzedawca każe dopłacić za udzielenie gwarancji komercjalnej, jest to niezgodne z prawem.