Z jakich elementów składa się okno?

Choć okno składa się ze stałych i niezmiennych elementów, czasem możemy mieć trudności z czytaniem opisów poszczególnych producentów – każdy z nich może bowiem stosować nieco inne nazewnictwo i przez to wprowadzać w błąd. Ogólne nazwy warto znać i używać, gdyż sformułowania potoczne mogą powodować problemy z późniejszym montażem, a nawet użytkowaniem okien.

Jakie okno jest, każdy widzi i wydaje się nie mieć problemu z nazywaniem jego elementów. Do czasu – elementów tych jest bowiem sporo więcej niż nam się wydaje. Rama okienna, zwana ościeżnicą czy skrzydło – te pojęcia rozróżniają praktycznie wszyscy, nie tylko fachowcy w dziedzinie stolarki okiennej. Problem pojawia się w przypadku mniej znanych, a zawsze obecnych elementów okna. Mogą one nazywać się różnie w zależności od regionu lub od konkretnego producenta. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto sięgnąć do ogólnie przyjętych norm i zasad, dzięki której terminologia fachowa nie będzie mieć przed nami tajemnic.

Fachowa norma dotycząca okien, czyli PN-EN 12519:2007 „Okna i drzwi. Terminologia” wymienia i opisuje aż 13 elementów okna. Co więcej – opisuje je wszystkie w aż czterech językach, dzięki czemu normy te mogą służyć nie tylko fachowcom pracującym w naszym kraju. Nie oznacza to jednak, że w każdym oknie jest dokładnie tyle elementów. Przykładowo – w zwykłym oknie jednoskrzydłowym jest tych elementów osiem. Im bardziej złożone i zaawansowane konstrukcyjnie okno, tym tych elementów jest więcej.

1. Nadproże – głównym zadaniem tego elementu jest przenoszenie obciążeń, jakie przez cały czas działają na te fragmenty ścian, które znajdują się ponad otworem okiennym po obu stronach.

2. Ramiak górny ościeżnicy – jest to element konstrukcyjny ościeżnicy, znajdujący się na górze, pod nadprożem.

3. Nadświetle – jest to specjalny element konstrukcyjny i dekoracyjny, który w oknach i drzwiach stosowany jest przede wszystkim do doświetlenia pomieszczenia. Nie występuje w każdym oknie, a jego obecność często jest uzależniona od indywidualnych potrzeb danego pomieszczenia.

4. Ślemię – potocznie jest to belka, która dzieli okno na cześć górną i dolną. Jest pozioma i może występować na różnej wysokości.

5. Ramiak górny skrzydła – górny, poziomy element skrzydła okiennego.

6. Stojak ościeżnicy – to pionowy element nieruchomej ramy, która jest osadzona w ościeżnicy. Stojak łączy górny i dolny ramiak ościeżnicy.

7. Skrzydło – ten element praktycznie w każdym regionie czy w każdej normie jest zdefiniowany tak samo. W jego przypadku nie ma mowy o żadnych nieścisłościach czy pomyłkach. Każde skrzydło okienne składa się z dwóch ramiaków poziomych oraz dwóch ramiaków pionowych.

8. Szczebliny – są to beleczki, które dzielą okna na kilka lub kilkanaście mniejszych powierzchni. W zasadzie nie mają wartości konstrukcyjnych, a jedynie ozdobne i dekoracyjne. Obecność szczeblin oraz ich liczba są zwykle uzależnione od stylistyki, w jakiej został wykonany dany budynek.

9. Ramiak boczny skrzydła – boczny element konstrukcyjny skrzydła okiennego. Każde skrzydło ma dwa boczne ramiaki po obu stronach.

10. Ramiak dolny skrzydła – dolny poziomy element skrzydła okiennego.

11. Słupek okienny – to pionowy element występujący w oknach wielodzielnych – dzieli okno na kilka mniejszych, ale w ujęciu pionowym.

12. Oszklenie dolne – pełni funkcje doświetlające. Nie jest obowiązkowym elementem okna, nie ma też znaczenia dla trwałości konstrukcji.

13. Ramiak dolny ościeżnicy/próg – jest dolnym elementem konstrukcyjnym ościeżnicy.